Anayasa Mahkemesi’nin tutuklu başkanevekili Alparslan Altan için AİHM önemli bir ihlal kararı verdi. Kararın tutuklu tüm yargıçlara bakan yönü var.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 15 Temmuz’un ardından tutuklanan Anayasa Mahkemesi’nin eski Başkanvekili ve üyelerinden Alparslan Altan’ın yaptığı başvuruyla ilgili çok önemli bir karara imza attı.
AİHM, Altan’ın Türkiye aleyhine yaklaşık 2 yıl önce yaptığı başvuruyu karara bağladı ve Alparslan Altan ile ilgili hak ihlali kararı verdi.
AİHM, Altan’ın yaptığı başvuruyla ilgili olarak Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5. maddesinin 1. fıkrasını ihlal ettiğine hükmetti. AİHM’in ilgili dairesi, bu kararı 6’ya karşı 1 oy ile aldı. Mahkeme kararı gereği, Türkiye 10 bin euro tazminat ödeyecek.
AİHM Alparslan Altan kararında ihlal buldu. Ancak bu sıradan bir ihlal değil. Altan’ın dokunulmazlığı kaldırılmaksızın suçüstü hali nedeniyle tutuklanması ve yargılanması yasal açıdan öngörülemez görülüyor. Bunun Altan ve diğer yargıçlar açısından şöyle bir sonucu var:
— Kerem ALTIPARMAK (@KeremALTIPARMAK) 16 Nisan 2019
KARAR EMSAL OLACAK
Hukukçu Kerem Altan, kararı duyururken emsal yönüne özellikle dikkat çekti. Altan şunları belitti:
“Altan hakkında AYM Genel Kurulu karar vermeksizin soruşturma ve kovuşturma yürütülmüş, AİHM bunun mümkün olmadığını söylüyor. O zaman sadece tutukluluk değil, yargılamanın kendisi de sakatlanır.
Aynı durum, benzer şekilde tutuklanan tüm yargıçlar için de söz konusu olur.”
Emsal niteliğindeki kararda, suç üstü kavramının içtihat ile genişletilemeyeceğini ve tutuklama için kuvvetli suç şüphesi bulunması gerektiğine dikkat çekildi.
Mahkeme kararı gereği, Türkiye 10 bin euro tazminat ödeyecek. 15 Temmuz sözde darbe girişiminin ardından tutuklanan Altan, Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından 6 Mart’ta 11 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmıştı.
16 TEMMUZ’DA TUTUKLANMIŞTI
Alparslan Altan, Ankara savcılığı tarafından açılan soruşturma sonucu sözde darbe teşebbüsünden bir gün sonra 16 Temmuz 2016 tarihinde tutuklanmıştı. Anayasa Mahkemesi, 4 Ağustos 2016’daki oturumunda Altan’ın üyelikten ihraç edilmesi yolunda karar almıştı. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, ‘terör örgütüne üye olmak’ iddiasıyla 6 Mart’ta aldığı kararda, Alpaslan Altan’a 11 yıl 3 ay hapis cezası vermişti.
HAKKINI AİHM’DE ARADI
Alparslan Altan, kararın ardından Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkını kullandı. Türkiye’deki duruşmalarda yaptığı savunmada ve AİHM’e yaptığı başvuruda suçlamaları kabul etmedi. Örgüt üyesi olmadığını ve isnat olunan suça ilişkin somut delillerin bulunmadığını söyledi.
ALTIPARMAK: KARAR EMSAL OLACAK
AİHM’nin kararı kamuoyunda geniş yankı buldu. İnsan Hakları hukukçusu akademisyen Kerem Altıparmak, karar sonrası yaptığı paylaşımlarda şu ifadeleri kullandı:
“AİHM Alparslan Altan kararında ihlal buldu. Ancak bu sıradan bir ihlal değil. Altan’ın dokunulmazlığı kaldırılmaksızın suçüstü hali nedeniyle tutuklanması ve yargılanması yasal açıdan öngörülemez görülüyor. Bunun Altan ve diğer yargıçlar açısından şöyle bir sonucu var:
1. Altan hakkında AYM Genel Kurulu karar vermeksizin soruşturma ve kovuşturma yürütülmüş, AİHM bunun mümkün olmadığını söylüyor. O zaman sadece tutukluluk değil, yargılamanın kendisi de sakatlanır.
2. Aynı durum, benzer şekilde tutuklanan tüm yargıçlar için de söz konusu olur.”